Hybride leeromgeving rond Kenniscoalitie daagt wetenschap uit
Milieuwetenschapper Dr. Jerry van Dijk is een van de wetenschappers die net als vertegenwoordigers van boerencollectieven, onderwijsinstellingen en andere professionals het Manifest Kenniscoalitie De Plaatsen tekende. Een beetje spannend vindt hij het wel, onderzoek gaan doen met de nadrukkelijke inbreng van boeren, burgers en kunstenaars. ‘Het idee dat je als wetenschapper het monopolie hebt op dat wat goede kennis is, zal moeten gaan schuiven.’
Al lang voordat De Plaatsen het levenslicht zag, constateerde Jerry van Dijk (Universiteit Utrecht) al dat kennis, of beter gezegd het gebrek eraan, belemmerend werkt op de transitie van ons voedselsysteem.
‘Ook ik zie nieuwe bedrijfsvormen ontstaan die duidelijk niet in het systeem passen. De mensen achter die initiatieven moeten het daarbij veelal doen met kennis die ontwikkeld is binnen het systeem waarvan we nu zeggen dat het ook zo zijn mindere kanten heeft. Maar wetenschap, en dus de kennis die er uit voortkomt, is ook onderdeel van datzelfde systeem.’
Kennis voor buiten de lijntjes
De Plaatsen wil iedereen op weg helpen richting een regeneratief voedselsysteem. Dat betekent dat boeren en tuinders die buiten de lijntjes van het huidige systeem willen gaan kleuren, zich gesteund moeten voelen. En daarbij horen antwoorden op hun kennisvragen en het bieden van nieuwe inzichten. ‘Ik zie het manifest dan ook als de spel- en speelregels voor kennisontwikkeling voor de voedselsystemen van morgen.’
In de coalitie zitten behalve wetenschappers, vertegenwoordigers van scholen en kennisinstellingen en andere professionals, ook ‘gewone’ burgers, boeren en kunstenaars. Menig wetenschapper is volgens Van Dijk niet gewend om in zo’n hybride omgeving te werken.
Inzet wetenschap als morele plicht
En een beetje spannend is het ook wel, erkent hij. ‘De problemen in de wereld zijn nu zo groot. Ik voel zelf inmiddels de morele plicht om wetenschap zo veel mogelijk in dienst te stellen van de grote maatschappelijke uitdagingen en de cyclus van beurzen binnenhalen, onderzoeken, publiceren en weer door los te laten. Daarbij kan het zomaar gebeuren dat de Kenniscoalitie rond De Plaatsen laat zien dat het idee van wat goede en relevante kennis is, gaat schuiven.’
